Begrippenoverzicht

Dit is een overzicht van alle begrippen met de definitie. Gebruik de Zoekopdracht: hieronder om snel naar een begrip te gaan. De lijst wordt namelijk direct aangepast op basis van de letters die je tikt.

Begriplink	Definitie (nl)
Algemeen Bestuur	het hoogste beslisorgaan van het waterschap. Het zet beleid uit en neemt beslissingen.
Algemene Wet Bestuursrecht	een wet van 4 juni 1992, houdende algemene regels die de verhouding tussen burgers en bestuursorganen regelen.
Dagelijks Bestuur	bestuursorgaan waarvan de leden worden gekozen uit het Algemeen Bestuur en dat onder voorzitterschap staat van de dijkgraaf.
Gedeputeerde Staten	het college dat het dagelijks bestuur van de provincie vormt.
Gemeenschappelijke Voorziening Officiële Publicaties	een voorziening waarmee lagere overheden hun regelgeving rechtsgeldig via internet bekend kunnen maken.
Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden	een waterschap dat gaat over een groot deel van de provincie Utrecht en een klein deel van de provincie Zuid-Holland.
KRW-oppervlaktewaterlichaam	een oppervlaktewaterlichaam als bedoeld in artikel 2, onder 10, van de Kaderrichtlijn Water.
KWA	Kleinschalige Wateraanvoer.
KWA+	Klimaatbestendige Wateraanvoer.
Kaderrichtlijn Water	een door de EU (Richtlijn 2000/60/EG) dd 23 okt. 2000 vastgestelde richtlijn.
NAP	Normaal Amsterdams Peil.
NEN-norm	een Nederlandse Norm waarin beschreven staat welke afspraken er zijn, of aan welke specificaties of criteria een product, dienst of methode moet voldoen.
Natura 2000	een samenhangend netwerk van beschermde natuurgebieden op het grondgebied van de lidstaten van de EU.
Wabo	Wet algemene bepalingen omgevingsrecht.
aangewezen oppervlaktewaterlichaam	een oppervlaktewaterlichaam dat is aangewezen en begrensd in bijlage II van het Invoeringsbesluit Omgevingswet.
aangewezen vaarweg	een oppervlaktewaterlichaam met een door de provincie aangewezen vaarwegfunctie.
aangrenzend eigenaar	de eigenaar van het perceel of de percelen grenzend aan de kernzone van een oppervlaktewaterlichaam.
aanmeervoorziening	een voorziening voor het afmeren van een vaartuig.
aanvoeren	het door middel van een werk of langs natuurlijke weg naar een oppervlaktewater halen of laten stromen van water uit een ander oppervlaktewater.
actiefslibtank	tank waarin een bacteriemassa onder continu zuurstofrijke danwel afwisselend* zuurstofrijke/anoxische omstandigheden biochemische omzettingen in afvalwater bewerkstelligt (* = afwisselend kan in plaats of in tijd zijn)
actieve peilverhoging	de drooglegging actief verkleinen door verhogen waterpeil.
activiteit	een bepaalde werkzaamheid, verrichting.
afkoppelen	het regenwater van verhard oppervlak infiltreren in de bodem of geleiden naar watergangen in plaats van afvoeren op de riolering.
afmeervoorziening	een voorziening voor het afmeren van een vaartuig.
afvalwater	alle water waarvan de houder zich ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen.
afvalwaterketen	de weg van het afvalwater, via het riool, langs de rioolwaterzuiveringsinstallatie, tot het gezuiverde water dat wegstroomt de sloot in.
afvoeren	het door middel van een werk of langs natuurlijke weg brengen of laten stromen van water uit een oppervlaktewater naar een ander oppervlaktewater.
afvoergebied	een cluster van peilgebieden met als gemeenschappelijk kenmerk dat ze via een gemeenschappelijk punt hun water lozen op een hoofdsysteem.
afwateren	het afvoeren van overtollig water (op gronden, landerijen en polders) via een stelsel van sloten en beken naar een lozingspunt, bijvoorbeeld een gemaal.
afwijkend peil	een afwijking van het in het peilbesluit aangegeven waterpeil.
aquaduct	een kunstwerk waarmee een waterloop in een open constructie over een weg of andere waterloop wordt gevoerd.
baggerboot	een boot die is gebouwd en die wordt gebruikt om waterwegen uit te baggeren.
baggerdepot	een bewaarplaats waar vrijgekomen bagger tijdelijk of langdurig kan worden opgeslagen.
baggeren	het gehele proces van ontgraven, transporteren en storten van materiaal onder water met als doel het verdiepen of winnen van mineralen.
baggerspecie	het slib dat vrijkomt bij het baggeren van een watergang.
baggerspuit	een apparaat dat bagger met water uit de sloot zuigt en dit direct gelijkmatig over het land spuit.
beheergebied	een gebied waarvoor geldt dat één organisatie dit beheert.
beheermarge	een afwijking van het peil uit het peilbesluit als gevolg van reguliere weersomstandigheden en aan-en afvoer van water.
beheersmaatregel	een maatregel die de beheerder treft om een bepaalde gewenste toestand te behouden of te bereiken.
belanghebbende	de geïnteresseerde partij, ofwel degene die een belang heeft in een watermanagement aangelegenheid, waarbij de interesse is gelegen in ofwel de exploitatie of in de bescherming van de hulpbron.
belangrijke tertiaire watergang	een tertiaire watergang die door het waterschap als belangrijk is aangemerkt.
bellenbeluchting	het toevoeren van lucht vanaf de bodem van een bassin, in fijnverdeelde vorm, in afvalwater.
bemalen drainage	een drainage waarbij sprake is van ontwateren van de bodem met behulp van drainagebuizen en een pompinstallatie.
bemaling	het actief beheersen van het peil van grondwater of oppervlaktewater met bijvoorbeeld een pomp of gemaal.
bemalingsgebied	een gebied waarvan de afwatering door één gemaal plaatsvindt. Een bemalingsgebied kan uit meerdere peilgebieden bestaan.
benedenstrooms	verder in de richting waar het water heen stroomt.
bentoniet	een kleimineraal met een hoog zwel- en absorptievermogen en een zeer lage doorlatendheid.
beperkingengebied	een bij of krachtens de wet aangewezen gebied waar vanwege de aanwezigheid van een werk of object regels gelden over activiteiten die gevolgen hebben of kunnen hebben voor dat werk of object.
beperkingengebiedactiviteit	een activiteit binnen een beperkingengebied.
beplanting	gewassen, vaste planten en struiken.
bergingsgebied	een krachtens de Omgevingswet voor waterstaatkundige doeleinden bestemd gebied, niet zijnde een oppervlaktewaterlichaam of onderdeel daarvan, dat dient ter verruiming van de bergingscapaciteit van een of meer watersystemen en ook als bergingsgebied op de legger is opgenomen.
beschermingszone	een aan een waterstaatswerk grenzende zone, waarin ter bescherming van dat werk voorschriften en beperkingen kunnen gelden.
beschoeiing	een constructie veelal van staal of hout, die een oever of waterkant beschermt tegen afkalven, golven en andere invloeden die de stabiliteit van de waterkant in gevaar brengen en daarmee de functie(s) van de watergang negatief beïnvloeden.
beweiden	het laten grazen van vee, zoals schapen, geiten of rundvee. Pluimvee wordt hier niet onder verstaan.
beweidingsverbod	het niet toegestaan zijn van het beweiden van een waterkering.
bewerken van gronden	het uitvoeren van grondwerkzaamheden, waarbij de kleilaag en/of de erosiebestendige grasmat wordt beschadigd; bijvoorbeeld ploegen, frezen of spitten.
bijzondere waterkerende constructie	een constructie om, in combinatie met een grondlichaam (waterkering) of in plaats van een grondlichaam, water te keren.
binnenberm	een verbreding aan de binnendijkse zijde van de dijk om het dijklichaam extra steun te bieden en/of om zandmeevoerende wellen te voorkomen.
binnendijks	aan de polderzijde van de waterkering gelegen.
binnensloot	een sloot gelegen binnen één kadastraal perceel of tussen twee aan elkaar grenzende kadastrale percelen van één eigenaar.
binnentalud	het hellend vlak van het dijklichaam aan de binnendijkse zijde van de dijk.
blauwalg	een bacterie die naast chlorofyl ook andere pigmenten gebruikt in een fotosyntheseproces dat sterk lijkt op het fotosyntheseproces van algen.
bodemdaling	een daling van het grondoppervlak als gevolg van krimp, klink, zetting, oxidatie en/of verdichting. De grondsoort en de mate van ontwatering spelen hierin een belangrijke rol.
bodemdaling remmende maatregel	een maatregel bedoeld om bodemdaling af te remmen.
bodemsanering	het schoonmaken van vervuilde grond.
boezem	het stelsel van gemeen liggende, met elkaar in open verbinding staande waterlopen dat geen onderdeel is van een polder en waarop het water van lager gelegen polders wordt uitgeslagen en dienend voor eventueel tijdelijke berging en afvoer naar bv. een rivier.
boezemkade	een langs de boezem gelegen waterkering die moet voorkomen dat het water uit de boezem bij hoog water het achtergelegen land binnenstroomt.
boogboring	een sleufloze techniek waarbij vanaf een intredepunt met een voorgevormde gebogen boorstang een boorgat wordt maakt tot aan een uittredepunt.
bouwput	een ontgraving noodzakelijk voor de aanleg, sloop of verwijdering van funderingen, kelders of andere ondergrondse bebouwing of objecten, voor bodemsaneringen of voor inspectie van ondergrondse objecten.
bouwputbemaling	een bemaling om een bouwput droog te maken en te houden.
bouwwerk	een constructie van enige omvang van hout, steen, metaal of ander materiaal, die op de plaats van bestemming hetzij direct of indirect met de grond verbonden is, hetzij direct of indirect steun vindt in of op de grond, bedoeld om ter plaatse te functioneren, met inbegrip van de daarvan deel uitmakende bouwwerkgebonden installaties anders dan een schip dat wordt gebruikt voor verblijf van personen en dat is bestemd en wordt gebruikt voor de vaart.
bovenpeil	het hoogst toegestane waterpeil zoals vastgesteld in het geldende peilbesluit.
bovenstrooms	verder in de richting waar het water vandaan komt.
bronbemaling	het uit de bodem of bouwputten onttrekken van grondwater door middel van een pomp.
bronnering	het wegpompen van grondwater om een stuk grond droger te maken.
brug	een civielkundige constructie die doorgang verschaft voor voetgangers, dieren, voertuigen en diensten boven obstakels of tussen twee punten op een hoogte boven de grond.
buitendijks	gelegen tussen het buitenwater en de dijk die dat water keert.
buitengewoon onderhoud	het zorgen voor de instandhouding van een waterstaatswerk.
buitengewoon onderhoudsplichtige	een natuurlijk of rechtspersoon die verantwoordelijk is voor het buitengewoon onderhoud van waterkeringen, wateren, oevers, werken of bergingsvoorzieningen voor water of regenwater.
calamiteit	een plotselinge, onverwachte en ongewone gebeurtenis met aanzienlijke materiële en/of gevolgschade.
college	het college van dijkgraaf en hoogheemraden van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden.
complex	een groep objecten op een fysieke locatie die gerealiseerd en in stand gehouden worden voor een of meerdere specifieke waterstaatkundige functies.
conserverend peilbesluit	een peilbesluit waarin alléén de bestaande praktijksituatie wordt vastgelegd en bestuurlijk wordt vastgesteld.
dam met duiker	een toegangsdam naar een perceel, waar een duiker in ligt
damwand	een verticale grond- en/of waterkerende constructie, die bestaat uit een rij losse de grond in gedreven wandelementen die door middel van een gronddichte en in sommige gevallen ook waterdichte messing-en-groefverbinding met elkaar zijn verbonden.
debiet	het volume van een vloeistof of een gas dat per tijdseenheid door een doorsnede stroomt.
deklaag	een vaak slecht doorlatende bodemlaag die zich bevindt aan het maaiveld.
dijkbewaking	een organisatie die kan worden opgeroepen en kan worden ingezet om in het geval van calamiteiten de dijken te bewaken.
dijkgraaf	de voorzitter van het algemeen bestuur en van het dagelijks bestuur van het waterschap.
dijklichaam	een aangelegde waterkering van grond, die het achterliggende land beschermt tegen overstromingen.
doorgaand object bij een watergang	een object dat evenwijdig aan de watergang over een langere afstand doorloopt, bijvoorbeeld een hekwerk.
doorstroomprofiel	de onder de waterspiegel gelegen dwarsdoorsnede van een watergang.
doorvoernorm	de doorvoercapaciteit waar een watergang minimaal aan moet voldoen om de aan- en afvoercapaciteit te garanderen.
drainage	het afvoeren van overtollig grondwater via drainagebuizen.
droge sloot	een deel van het oppervlaktewaterlichaam dat een deel van het jaar niet watervoerend is, maar wel belangrijk kan zijn voor de waterhuishouding.
droge slootdiepte	de verticale afstand tussen maaiveld en de (water)bodem.
droge talud	het boven het schouwpeil gelegen deel van het talud tot aan de insteek van de watergang.
drooglegging	het hoogteverschil tussen het peil in de sloot (streefpeil) en het aanliggende grondoppervlak (maaiveld).
droogleggingsnorm	de optimale drooglegging voor een bepaalde combinatie van functie, grondsoort en grondgebruik, geldend bij winterpeil.
drukdrainage	het aansluiten van onderwaterdrains op een put waarin het peil met behulp van een pomp onafhankelijk van het slootwaterpeil opgezet of verlaagd kan worden.
duiker	een kokervormige constructie met als doel de wederzijdse verbinding tussen oppervlaktewater te waarborgen, waarbij in principe de bodem van de waterloop, in tegenstelling tot die van de brug, wordt onderbroken.
duurzaam	eenkwalificatie van activiteiten en ontwikkelingen, die enerzijds voorzien in de behoefte van de huidige generatie, maar anderzijds niet leiden tot beperkingen voor toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien.
dwarshaven	een insteekhaven met de lange zijde en invaart dwars op de watergang.
dynamisch peilbeheer	een vorm van peilbeheer waarbij het waterpeil wordt gestuurd binnen een van tevoren vastgestelde boven- en ondergrens.
dämmer	een dikke vloeibare stof die wordt gebruikt om leidingen van een relatief kleine diameter over de gehele lengte te vullen, waardoor deze blijvend flexibel en waterdicht is.
ecologische hoofdstructuur	een samenhangend stelsel van kerngebieden, natuurontwikkelingsgebieden en verbindingszones dat prioriteit krijgt in het natuur- en landschapsbeleid van de overheid.
ecologische voorziening	een vispassage, natuurvriendelijke oever, en elke andere voorziening ten behoeve van de aquatische ecologie.
een waterkering met klein risico	een waterkering waarbij het achterland relatief hoog ligt en waarbij geen bebouwing aanwezig is in het beschermde gebied achter de waterkering.
eerste vaste zandlaag	de bovenste draagkrachtige laag waar de fundering op rust.
eerste watervoerend pakket	de eerste bodemlaag vanaf het aardoppervlak (vaak opgebouwd uit zand en/of grind), waarin het grondwater zich relatief gemakkelijk kan verplaatsen en die aan de bovenzijde begrensd wordt door een mogelijk slecht doorlatende laag met een vrije waterspiegel en aan de onderzijde begrensd wordt door een ondoorlatende laag.
erfscan	een advies hoe men een erf duurzaam kan inrichten.
erosiebestendige bekleding	de afdekking van een grondlichaam, bijvoorbeeld gras of steen, ter voorkoming van uitspoeling van grond.
flauwe oever	een oever met een geleidelijk oplopend talud van de watergang naar het land.
flexibel peilbeheer	een vorm van peilbeheer waarbij het waterpeil vrij kan fluctueren binnen een vooraf vastgestelde boven- en ondergrens.
flexibilisering peilbeheer	het verbeteren van het peilbeheer zonder vast te houden aan starre peilregimes wanneer dit niet nodig is.
freatisch grondwater	het water in de verzadigde zone van de bovenste bodemlaag (deklaag) met een vrije grondwaterspiegel. Dit grondwater staat rechtstreeks in verbinding met de atmosferische luchtdruk.
functie	in de omgevingsvisies die gemeenten en provincie opstellen voor hun gebied worden functies toegekend zoals landbouw, natuur, of bebouwd gebied (stedelijk).
funderingscunet	een uitgegraven gedeelte in een niet draagkrachtige grondlaag, voor de aanleg van een fundering.
fysisch-chemische waterkwaliteit	de kwaliteit van het water uitgedrukt in fysische en chemische eigenschappen.
gebiedscollectief	een collectief van agrarische grondeigenaren, dat gezamenlijk in een gebied afspraken maakt over het beheer van natuur, landschap en water en dat beheer ook samen uitvoert.
gebiedsvisie	een plan op hoofdlijnen voor de waterhuishouding van een gebied.
gebiedsvreemd water	water dat van elders in een (peil)gebied wordt ingelaten. Dit water heeft meestal een waterkwaliteit die niet van nature voorkomt in dit (peil)gebied.
gebruiker	een persoon die gebruik maakt van een perceel grond, bijvoorbeeld een eigenaar of een beperkt zakelijk gerechtigde (bijvoorbeeld een recht van opstal of recht van overpad) of een initiatiefnemer.
genormeerde bodem	het onder het schouwpeil gelegen grondvlak van een rivier, kanaal, meer, haven etc. met een genormeerde hoogteligging.
geroerde grond	grond die in het verleden is bewerkt of omgewoeld, of waarbij grondverbetering of grondophogingen zijn uitgevoerd, waardoor de stabiliteit is afgenomen en zich zettingen kunnen voordoen.
gesloten dijkperiode	de periode van 1 oktober tot 1 april.
gewoon onderhoud	het zorgen voor het goed blijven functioneren van een waterstaatswerk.
gewoon onderhoud watergangen	werkzaamheden die de functie van het natte profiel van de watergang in stand houden, zoals het verwijderen van voorwerpen, materialen en stoffen die de aan-, afvoer of berging hinderen, en het schonen, maaien en verwijderen van begroeiingen anders dan die dienen voor de verdediging van de taluds.
gewoon onderhoud waterkeringen	werkzaamheden die de functie van de waterkering in stand houden, zoals het bestrijden van schadelijk wild, herstel van geringe beschadigingen, het in stand houden van begroeiingen en materialen dienstig aan de waterkering en het verwijderen van begroeiingen en materialen die schadelijk zijn voor de instandhouding van de waterkering.
gewoon onderhoudsplichtige	een natuurlijk of rechtspersoon die verantwoordelijk is voor het gewoon onderhoud van waterkeringen, wateren, oevers, werken of bergingsvoorzieningen voor water of regenwater.
geïsoleerde watergang	een op zichzelf staande watergang die niet is verbonden met het oppervlaktewatersysteem.
ghg	Gemiddeld Hoogste Grondwaterstand.
ghs	Gemiddeld Hoogste Stijghoogte van grondwater in een dieper gelegen watervoerend pakket.
glg	Gemiddeld Laagste Grondwaterstand.
gls	Gemiddeld Laagste Stijghoogte van grondwater in een dieper gelegen watervoerend pakket.
grondboring	een geboord gat in de grond met als doel het in kaart brengen van de grondopbouw.
grondverdringende paal	een paal waarbij tijdens de plaatsing niet of nauwelijks grond naar het oppervlak wordt getransporteerd en er dus geen holle ruimte rondom de palen ontstaat.
grondwater	water dat zich onder het bodemoppervlak in de verzadigde zone bevindt en dat in direct contact met de bodem of ondergrond staat.
grondwatergevoelig natuurgebied	een natuurgebied dat door het waterschap als grondwatergevoelig is aangemerkt.
grondwaterlichaam	een afzonderlijke grondwatermassa in een of meer watervoerende lagen.
grondwateronttrekking	het onttrekken van grondwater uit de bodem.
grondwatersanering	het verwijderen van verontreinigende componenten uit een grondwatersysteem door middel van onttrekking (en zuivering) van verontreinigd grondwater.
grondwaterstand	de diepte van het grondwater onder maaiveld.
handelingen	alle activiteiten die van invloed kunnen zijn op watersystemen of die worden uitgevoerd op, in, boven, onder of nabij waterstaatswerken.
has-kast	een kast met een hoge druk aansluitset voor gasleverantie aan huishoudens en dergelijke.
helofytenfilter	een filter dat met behulp van waterplanten (afval)water zuivert.
hoogheemraad	een lid van het dagelijks bestuur van een hoogheemraadschap.
hoogwatervoorziening	een gebied rond bebouwing waarvan in het peilbesluit is aangegeven dat ten behoeve van de bescherming van de fundering het oppervlaktewaterpeil op een hoger peil wordt gehouden dan het omringende gebied.
horizontaal gestuurde boring	een sleufloze boring waarbij de boorkop kan worden gevolgd en gestuurd, voor de aanleg van ondergrondse infrastructuur.
in- of uittredepunt	het begin- en eindpunt van een ondergrondse gestuurde boring, waar deze (weer) aan het aardoppervlak zichtbaar is.
inblazen van kabels	een methode om kabels door een mantelbuis te voeren.
inerte goederen	goederen die geen bodembedreigende stoffen, gevaarlijke stoffen of CMR-stoffen zijn.
infiltratiesysteem	het met behulp van drainagebuizen kunstmatig ontwateren van de bodem, of het brengen van oppervlaktewater in de bodem. De drainagebuizen liggen onderwater. In de winterperiode draineren de drainagebuizen en in de zomerperiode brengen de drainagebuizen oppervlaktewater in de bodem.
infiltreren van water	het in de bodem brengen van water, ter aanvulling van het grondwater, in samenhang met het onttrekken van grondwater.
ingezetenenomslag	de belasting die het waterschap oplegt aan de bewoner van een woonruimte.
ingreepmaat	een hoogtemaat gelijk aan de hoogte van het schouwpeil minus de waterdiepte.
initiatiefnemer	degene die een handeling gaat of laat uitvoeren, zoals genoemd in de uitvoeringsregels van de Keur.
inkassing	een trapsgewijze afgraving die nodig is om een aan te brengen grondlichaam goed te laten hechten aan een bestaand grondlichaam.
inlaat	een duiker met een afsluitklep voor het binnenlaten van hoger gelegen water in een lager gelegen gebied.
inlaatduiker	een duiker met een afsluitklep voor het binnenlaten van hoger gelegen water in een lager gelegen gebied.
inlaten	het laten instromen van water in een gebied. De bedoeling is meestal om de waterstand in een gebied op peil te houden, de waterkwaliteit te verbeteren of de waterstand aan te passen aan gewenste productieomstandigheden.
insteek	de snijlijn van het talud van een oppervlaktewaterlichaam met het maaiveld.
insteekhaven	een plaatselijke verbreding van een watergang die de doorgaande oeverlijn onderbreekt, aangelegd ten behoeve van het afmeren van een vaartuig.
interceptiebemaling	een grondwaterbemaling in of direct naast een verontreinigingsvlek om verplaatsing van de vlek, ten gevolgen van een andere bemaling, tegen te gaan.
inundatie	het met opzet onder water zetten van land.
inwonerequivalent	een maat voor de belasting van het afvalwater met organische bestanddelen die een inwoner gemiddeld per dag produceert.
kamervispassage	een vispassage uitgevoerd als een metalen bak met tussenschotten en openingen, kamers, waar de vissen doorheen kunnen zwemmen.
kanoroute	een door een overheid aangewezen route voor kanovaren.
kerende hoogte	de hoogte die een kunstwerk of waterkering moet hebben. Deze hoogte is bepaald door de eis ten aanzien van overlopen en golfoverslag.
kernzone (van een watergang)	het centrale gedeelte van een watergang dat als zodanig in de legger is aangegeven, gemeten van insteek tot insteek.
keur	een verordening van een waterschap of hoogheemraadschap, waarin een stelsel van verbods- en gebodsbepalingen is opgenomen ter bescherming en instandhouding van de waterhuishouding en waterstaatswerken.
kleiwinput	een put die is ontstaan bij het winnen van klei en gevuld is met water.
kopeinde	het uiteinde van een perceel dat aan meerdere zijden wordt omgeven door een oppervlaktewaterlichaam.
kritisch bodemtype	meest kwetsbaar bodemtype voor bodemdaling.
kritische punt van een bouwput	het kritische punt van een bemaling, is het punt in een bouwput waar, met de aangelegde bemaling, de kleinste verlaging behaald kan worden.
kruin	het hoogste punt in het dwarsprofiel van het dijklichaam.
kunstwerk	een civieltechnische constructie voor de infrastructuur van wegen, water, spoorbanen, waterkeringen en/of leidingen, waarvoor andere materialen dan aarde en zand zijn gebruikt.
kwel	het water dat door een drukverschil vanuit de bodem omhoog komt.
kweldam	een dam om kwelwater tegen te houden.
kwetsbare bebouwing	de bebouwing die gevoelig is voor schade door zetting van de bodem onder andere ten gevolge van verlaging van de grondwaterstand of stijghoogte van dieper gelegen grondwater door een grondwateronttrekking.
kwetsbare gebied	een gebied met een verhoogd risico op schade door zetting (als gevolg van bodemopbouw en bouwwijze) of met een verhoogd risico op verdroging.
laag zomer- en hoog winterpeil	een vast laag zomerpeil en hoog winterpeil.
langshaven	een insteekhaven met de lange zijde en invaart evenwijdig aan de watergang.
lasgat	een gegraven gat om een aansluiting op een kabel of leiding te maken.
legger	een openbaar register van de beheerder als bedoeld in artikel 5.1 van de Waterwet en/of artikel 78 van de Waterschapswet, inclusief leggerkaart, waarin onderhoudsplicht en de vereiste onderhoudstoestand (profiel) van waterstaatswerken staan aangegeven, alsmede de beschermingszones.
leggerprofiel	het profiel van een waterstaatswerk zoals dat is vastgelegd in de legger.
lozen van water	het door middel van een werk brengen van water in een oppervlaktewater(lichaam), op of in de bodem of in riolering.
lozingsbesluit	de regels voor lozen van (afval)water.
m-mv	de diepte ten opzichte van maaiveld; meter min maaiveld.
maaiveld	de hoogteligging van het grondoppervlak in een gebied, met uitzondering van taluds en bermen of andere (kunstmatige) verhogingen dan wel verlagingen.
maalstop	de situatie waarbij het water uit een of meer polders niet meer naar de boezem wordt gepompt, doordat er een of meer poldergemalen zijn stopgezet.
mantelbuis	een buis bestemd voor de doorvoer van kabels en leidingen.
milieueffectrapportage	een rapportage met de in beeld gebrachte milieugevolgen van een nog niet vastgesteld (overheids-)besluit.
nachtvorstschadebestrijding	het voorkomen van schade aan bloesem van fruitbomen in het voorjaar bij nachtvorst, door middel van beregening uit het oppervlaktewater.
natte profiel	het onder het schouwpeil gelegen oppervlak van de dwarsdoorsnede van een oppervlaktewaterlichaam of (ondersteunend) kunstwerk.
natuurlijk peil	een waterpeil dat niet wordt gestuurd of met alleen een bovengrens (zonder ondergrens).
natuurlijk peilbeheer	een peilbeheer waarbij eigenlijk geen sprake is van beheer, maar van het vrij laten van het waterpeil.
natuurvriendelijk onderhoud	onderhoud waarbij rekening wordt gehouden met de aanwezige flora en fauna.
natuurvriendelijke oever	een oever die ten behoeve van de ecologisch toestand en (natte) natuurwaarden is ingericht met een ondiepe 'natte' zone die oever- en watervegetatie de kans bieden zich te ontwikkelen.
niet-aangewezen oppervlaktewaterlichaam	een ander oppervlaktewaterlichaam dan een oppervlaktewaterlichaam dat is aangewezen en begrensd in bijlage II van het Invoeringsbesluit Omgevingswet.
niet-waterkerend object	een object op of in de dijk dat geen waterkerende functie heeft, zoals leidingen, woningen en bomen.
object bij een watergang	een voorwerp bij een watergang, niet zijnde een bouwwerk, bijvoorbeeld hekwerk, raster of lantaarnpaal.
object bij een waterkering	hieronder wordt bijvoorbeeld verstaan: straatmeubilair, lantaarnpalen, kunstuitingen, herdenkingsmonumenten, informatieborden, etc.
oever	het boven de waterspiegel gelegen oppervlakte van de dwarsdoorsnede van een oppervlaktewater tot aan de insteek.
oeverbescherming	het materiaal dat aangebracht is op de grens van water en land, ofwel langs de waterkant, om ofwel de oever tegen afkalving te beschermen, dan wel te voorkomen dat door afkalving van de oever de doorstroming, de waterbeheersing of het vaarwegverkeer belemmerd wordt.
omgevingsvergunning	omgevingsvergunning als bedoeld in afdeling 5.1 van de Omgevingswet.
onderbemaling	een gebied waarin door middel van een werk (pomp, schuif e.d.) een lager peil wordt gehandhaafd dan het in het peilbesluit vastgelegde peil.
onderhoud	maatregelen om de functionele kwaliteit in stand te houden of te herstellen en dus de levensduur van een (object)onderdeel te realiseren c.q. te verlengen.
onderhoudsdiepte	de verticale afstand tussen de ingreepmaat en de onderhoudsmaat.
onderhoudslegger	de legger bedoeld in artikel 78, tweede lid, van de Waterschapswet, waarin voor delen van een waterstaatswerk een onderhoudsplichtige en een of meerdere onderhoudsplichten worden aangewezen.
onderhoudsmaat	een hoogtemaat gelijk aan de hoogte van de ingreepmaat minus de onderhoudsdiepte.
onderhoudspad	een pad of strook grond gelegen langs een waterstaatswerk ten behoeve van beheerdoeleinden.
onderhoudsplicht	de aansprakelijkheid voor onderhoud van bij het waterschap in beheer zijnde objecten, zoals op de leggerbladen of in voorschriften bij ontheffingen is aangegeven.
onderhoudsplichtige	een natuurlijk of rechtspersoon die verantwoordelijk is voor het onderhoud van waterkeringen, wateren, oevers, werken of bergingsvoorzieningen voor water of regenwater.
onderhoudsvaarwater	het oppervlaktewater dat wordt of kan worden gebruikt om onderhoud varend uit te voeren.
onderpeil	het laagst toegestane waterpeil zoals vastgesteld in het geldende peilbesluit.
ondersteunend kunstwerk	een kunstwerk dat van belang is voor de taakuitoefening van het waterschap, voor de waterkering of voor het functioneren van de waterhuishouding.
onderwaterdrainage	het met behulp van drainagebuizen kunstmatig ontwateren van de bodem, of brengen van oppervlaktewater in de bodem. De drainagebuizen liggen onder het winterpeil maar boven het zomerpeil, waardoor in de winterperiode de drainagebuizen draineren en in de zomerperiode de drainagebuizen oppervlaktewater in de bodem brengen.
onttrekken	het kunstmatig halen van water uit een oppervlaktewaterlichaam of uit het grondwater.
onttrekkingsinrichting	een inrichting of werk, bestemd voor het onttrekken van grond- of oppervlaktewater.
onttrekkingsperiode	de periode waarbinnen één of meerdere (bij elkaar behorende) onttrekkingen uitgevoerd worden.
onttrekkingspunt	een locatie waar grond- of oppervlaktewater onttrokken wordt met behulp van een inrichting.
ontwateringsdiepte	het verschil tussen het maaiveld en het (gemiddeld hoogste) grondwaterpeil.
opbarsten	het bezwijken van de grond, door het ontbreken van verticaal evenwicht in de grond, onder invloed van wateroverdrukken.
openbare weg	een weg die openbaar is in de zin van de wegenwet.
opmaling	het door middel van een werk (pomp, inlaat, stuw e.d.) handhaven van een hoger peil dan het in het peilbesluit vastgelegde peil.
oppervlaktewater	het vrij aan het aardoppervlak voorkomend water zoals sloten, rivieren, kanalen, plassen en meren.
oppervlaktewaterlichaam	het samenhangend geheel van vrij aan het aardoppervlak voorkomend water, met de daarin aanwezige stoffen, en de bijbehorende bodem en oevers, alsmede flora en fauna.
opstuwing	een peilstijging als gevolg van verminderde doorstroming.
overgedimensioneerde waterkering	een waterkering waarbij geen sprake is van een binnentalud, omdat het achterliggende land over grote afstand op of boven het maatgevende boezempeil ligt.
overig vaarwater	een oppervlaktewaterlichaam waarop recreatievaart mogelijk en door het waterschap toegestaan is en waar geen vaarwegfunctie aan is toegekend of vaarwegbeheerder voor is aangewezen.
overige waterkering	een categorie waterkeringen, niet zijnde primaire waterkeringen, regionale waterkeringen of zomerkades.
overlaging	het aanbrengen van meerdere lagen asfalt over elkaar, zonder dat de oude asfaltlagen eerst worden verwijderd.
overstek	- een gedeelte van een bouwwerk dat ten opzichte van het onderliggende deel uitsteekt. - een gedeelte van een bouwwerk dat uitsteekt. - een gedeelte van een bouwwerk dat ten opzichte van de watergang uitsteekt.
paspunt	om te zorgen dat de foto ook geometrisch exact overeen komt met de werkelijkheid, wordt er gebruik gemaakt van paspunten om de luchtfoto's in X/Y richting goed te leggen. Deze paspunten bestaan meestal uit circels die op de openbare weg geschilderd worden of via een systeem van „Plakschijven” op de grond worden aangebracht.
passieve vernatting	de drooglegging passief laten verkleinen door bodemdaling.
peilaanpassing	een neerwaartse bijstelling van het waterpeil ten opzichte van voorgaande peilbesluiten. Bij peilaanpassing wordt de natuurlijke maaivelddaling gevolgd. De drooglegging verandert niet ten opzichte van voorgaande peilbesluiten.
peilafwijking	een afwijking van de waterstanden in het peilbesluit waarvoor door het waterschap een vergunning is afgegeven of die als zodanig in het peilbesluit zijn opgenomen.
peilbeheer	het vaststellen en handhaven van het waterpeil in rivieren, beken en sloten.
peilbesluit	een bestuurlijk besluit met betrekking tot de te handhaven waterhoogte in waterlopen.
peilbuis	een buis waarmee men de grondwaterstand meet of waarin men monsters neemt van het grondwater.
peilfasering	het in stappen verlagen van het waterpeil.
peilgebied	een cluster van gebieden waarin één en hetzelfde peil wordt nagestreefd.
peilregelend kunstwerk	een ondersteunend kunstwerk voor het regelen van het waterpeil.
peilscheidend kunstwerk	een ondersteunend kunstwerk om twee peilgebieden van elkaar te scheiden.
peilscheiding	een natuurlijke of aangelegde scheiding tussen twee gebieden met een verschillend waterpeil.
peilverandering	elke mogelijke verandering (verhoging of verlaging) van het peil, dus een peilwijziging of een peilindexatie/peilaanpassing.
peilwijziging	een neerwaartse of opwaartse bijstelling van het waterpeil ten opzichte van voorgaande peilbesluit. De drooglegging verandert (wordt groter of kleiner) ten opzichte van voorgaande peilbesluiten.
piping	de lekstroom onder een constructie door.
plasberm	een natte oeverstrook die langs een waterloop wordt aangelegd.
polderpeil	het reglementair vastgestelde peil in een polder dat door de beherende instantie wordt nagestreefd.
praktijkpeil	de waterstand die werkelijk in een watergang aanwezig is, afgelezen van de peilschaal.
prikpaal	een afrasteringspaal met schrikdraad of afzetlint om vee te keren, die zonder grondroering te plaatsen en te verwijderen is.
primaire watergang	een oppervlaktewater dat van overwegend belang is voor de waterbeheersing.
primaire waterkering	een waterkering die bescherming biedt tegen overstroming door water van een oppervlaktewaterlichaam waarvan de waterstand direct invloed ondergaat van hoge stormvloed, hoog opperwater van een van de grote rivieren, hoog water van het IJsselmeer of het Markermeer, of een combinatie daarvan, en van het Volkerak-Zoommeer, het Grevelingenmeer, het getijdedeel van de Hollandsche IJssel en de Veluwerandmeren.
proefsleuf	een gegraven sleuf, voorafgaand aan de voorgenomen werkzaamheden, om na te gaan wat er in de grond zit, bijvoorbeeld kabels en leidingen.
profiel van vrije ruimte	de vrij te houden ruimte voor het blijvend kunnen realiseren van de waterkerende functie van een kering, ook in de toekomst.
profielenlegger	de legger bedoeld in artikel 2.39 van de Omgevingswet, waarin wordt beschreven waaraan waterstaatswerken naar ligging, vorm, afmeting en constructie moeten voldoen.
projectbesluit	een projectbesluit als bedoeld in afdeling 5.2. van de Omgevingswet.
provinciale waterverordening	Waterverordening Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden 2009, vastgesteld door Provinciale Staten van Utrecht en Zuid-Holland, resp. 26 oktober en 14 oktober 2009 en eventuele latere wijzigingen.
recreatief water	een oppervlaktewater dat is aangewezen om in en op te kunnen recreëren.
regionale waterkering	een waterkering die is aangewezen op grond van een provinciale verordening en opgenomen in de legger van het waterschap. Deze keringen bieden overwegend bescherming tegen overstroming vanuit binnenwater.
reglement	het Reglement Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden 2008, vastgesteld door Provinciale Staten van Utrecht en Zuid-Holland op 18 februari 2008, respectievelijk 30 januari en 26 maart 2008 en eventuele latere wijzigingen.
retourbemaling	het in de bodem terugbrengen van onttrokken grondwater.
riooloverstort	een inzamelknooppunt, uitgevoerd als voorziening met drempel, voor het onder bepaalde omstandigheden lozen van afvalwater uit het rioleringsnetwerk naar een ander rioleringsnetwerk of oppervlaktewater in de zin van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren.
rioolwaterzuiveringsinstallatie	een inrichting waar het rioolwater wordt gezuiverd tot effluentkwaliteit dat geloosd mag worden op het oppervlaktewater.
robuust en duurzaam watersysteem	een watersysteem dat weerstand en veerkracht heeft (het watersysteem kan tegenstand bieden aan en herstellen van problemen), flexibel is voor het aanpassen aan toekomstige situatie zoals klimaatverandering en zowel nu als op lange termijn betaalbaar en beheerbaar is.
schaatsroute	een door de KNSB uitgezette route voor schaatstochten.
scheidende laag	een bodemlaag tussen twee watervoerende pakketten waar grondwater moeilijk of niet doorheen stroomt.
schouw	een periodieke inspectie van waterkeringen, wateren en werken, om te controleren of het onderhoud op de voorgeschreven wijze en binnen de voorgeschreven termijn is uitgevoerd.
schouwpeil	het waterpeil ten opzichte waarvan hoogtes worden gerelateerd.
schouwsloot	een tertiaire watergang die belangrijk is voor de werking van het watersysteem en die daarom jaarlijks in de zogenaamde najaarsschouw door het waterschap wordt geschouwd op het uitvoeren van onderhoud.
schutkoker	een bovengrondse koker ter bescherming van een peilbuis.
secundaire watergang	oppervlaktewater dat van beperkt belang is voor de waterbeheersing.
sediment	korrelvormig materiaal dat door verwering en erosie van het vaste aardoppervlak is ontstaan.
septic tank	een ondergrondse opslagtank voor afval(water) van huizen die niet aangesloten zijn op een riool.
slootwaaier	een waaiervormig hekwerk bij een sloot.
sondering	een middel om op gestandaardiseerde wijze de indringingsweerstand van een conusvormig lichaam (de conus) te bepalen als maat voor de consistentie of vastheid van de grondslag.
spindelafsluiting	een schuifplaat op een waterinlaat die met behulp van een schroefdraad geopend en gesloten kan worden.
spoorwegbeheerder	het bestuursorgaan dat verantwoordelijk is voor het onderhoud van de spoorweg gelegen langs een waterstaatswerk.
steiger	een constructie boven het water, meestal langs een oever, die vaak dient voor het afmeren van schepen of woonschepen.
stijghoogte	het potentiele peil van het wateroppervlak van het grondwater gemeten ten opzichte van een bepaald niveau (maaiveld of NAP).
straatpot	een kleine afsluitbare put in het wegdek waaronder zich bijvoorbeeld een peilbuis bevindt of een afsluiter voor een gasleiding, waterleiding en dergelijke.
streefpeil	de in het peilbesluit opgenomen na te streven oppervlaktewaterstand.
sturingsmarge	een tijdelijke afwijking van het peil uit het peilbesluit, groter dan de beheermarge, en bedoeld om te kunnen anticiperen op weersomstandigheden of op een uitzonderlijk grote watervraag zoals bv. voor nachtvorstschadebestrijding.
stuw	een vaste of beweegbare constructie die dient om het peil bovenstrooms van de constructie te verhogen c.q. te regelen.
stuwput	een put voorzien van een afvoerbeperking.
talud	een onder helling gelegen vlak.
taludhelling	de verhouding van de hoogte ten opzichte van de breedte van een talud.
taludverflauwing	het minder steil maken van het talud.
tertiaire watergang	een water dat een functie heeft in de waterberging en dient voor de aan- en afvoer van water van percelen; tertiair water staat direct of indirect in verbinding met secundair of primair water.
terugbrengen van water in de bodem	het terugbrengen van onttrokken grondwater in de bodem in hetzelfde watervoerend pakket als waarop het grondwater onttrokken is.
theoretisch profiel (van de waterkering)	het profiel van de waterkering dat in de Legger is vastgesteld, waarbinnen zich geen waterkeringsvreemde elementen mogen bevinden. Dit profiel kan afwijken van het werkelijke profiel.
traject	gekoppelde objecten die gerealiseerd en in stand gehouden worden voor een of meerdere specifieke waterstaatkundige functies.
uitlogend materiaal	een materiaal, dat in vaste vorm is gebonden maar door contact met water uit de vaste substantie worden onttrokken en oplost in dat water.
uitstroomvoorziening	een voorziening ter bescherming van de watergang bij een uitstroomopening van bijvoorbeeld een hemelwaterafvoer of een drainagebuis.
vaarleiding	een gedeelte van een watergang waarop varend onderhoud kan worden uitgevoerd of dat ten behoeve van het varend onderhoud nodig is vanwege de bereikbaarheid, zoals vermeld in de Legger.
vaarwater	een water dat kan worden bevaren.
vaarweg	een water dat kan worden bevaren, inclusief de daarin aanwezige kunstwerken, onderverdeeld in aangewezen vaarwegen en overige vaarwateren.
vaarwegbeheer	de zorg voor het in stand houden van de scheepvaartwegen, de daartoe behorende kunstwerken en de daarlangs gelegen oevers en overwerken, zoals geregeld in de provinciale scheepvaartwegenverordering.
vast peil	een peil dat niet mag variëren.
veen	grondsoort die grotendeels bestaat (ontstaan is) uit afgestorven plantenresten.
veenbodem	een bodem waar in de bovenste 80 cm van het bodemprofiel minimaal 40 cm veen voorkomt.
veenoxidatie	het proces waardoor veen in de bodem afbreekt en bodemdaling optreedt.
verdringingsreeks	de volgorde van functies die van water worden voorzien tijdens extreme droogte.
verdroging	alle onbedoelde effecten als gevolg van daling van de grondwaterstand op bos, natuur en landschap, zowel als gevolg van vochttekort als van mineralisatie en verandering in de invloed van kwel en neerslag.
verdroging natuur	de situatie waarbij in een natuurgebied een afname van de hoeveelheid (grond)water of kwel is of de kwaliteit van het (ingelaten) water onvoldoende is voor de natuurwaarden.
verhang	het relatieve hoogteverschil van een watergang over een bepaalde lengte.
verhard oppervlak	de daken, bestrating, kassen etc., waarvan het regenwater wordt afgevoerd naar de riolering en/of het oppervlaktewater.
verharde kruin	de bovenkant van een dijklichaam voorzien van verharding.
verheelde waterkering	een waterkering waarbij in de zone van 50 meter breedte, gerekend vanaf de referentiekruinlijn, een strook grond aanwezig is van 12 meter breedte met een hoogte van tenminste 0,20 meter boven de leggerhoogte. Verheelde kades zijn niet altijd in het landschap als waterkering te herkennen.
verlanding	een proces waarbij ondiepe watergangen door gebrekkig onderhoud langs natuurlijke weg in land veranderen.
vernatting	een verhoging van de grondwaterstand.
verondiepen	het minder diep maken.
versneld afvoeren en lozen van hemelwater	de directe afvoer van regenwater via verhard oppervlak naar het oppervlaktewater, zonder dat het regenwater, al of niet tijdelijk, vastgehouden wordt of de gelegenheid krijgt in de bodem te zakken.
versnippering	het ontstaan van (veel) kleine gebieden met hun eigen watersysteem door het splitsen van peilgebieden of het toestaan van onderbemalingen.
verval	het verschil in waterhoogte tussen twee punten van een oppervlaktewaterlichaam op een bepaald tijdstip.
verzilting	de toename van het zoutgehalte in de bodem of het water.
vigerend beleid	het op dit moment geldende beleid.
vispassage	een kunstmatige passage ten behoeve van de vistrek bij kunstwerken in wateren.
visrecht	het recht om te vissen.
vlonder	een constructie langs de oever van een watergang (meestal een terras) die niet over het water steekt.
voorkeursvolgorde	de volgorde voor het omgaan met afvalwater zoals opgenomen in artikel 10.29a Wet milieubeheer. De volgorde van lozen van zeer licht en licht verontreinigd afvalwater die volgens dit artikel de voorkeur geniet, is: 1) hergebruik, 2) lozen op of in de bodem 3) lozen in een oppervlaktewater 4) lozen in een hemelwaterriool of 5) lozen in een vuilwaterriool.
warmtevracht	een maat voor het opwarmend vermogen van het koelwater.
water bestemd voor menselijke consumptie	al het water dat onbehandeld of na behandeling bestemd is voor drinken, koken, voedselbereiding of andere huishoudelijke doeleinden, zowel in openbare als in particuliere gebouwen en terreinen, ongeacht de herkomst en of het water wordt geleverd via een distributienet, geleverd uit een tankschip of in flessen of in verpakkingen wordt gedaan, met inbegrip van bronwater én al het water dat in levensmiddelenbedrijven wordt gebruikt voor de vervaardiging, de behandeling, de conservering of het in de handel brengen van voor menselijke consumptie bestemde producten of stoffen.
wateractiviteit	een beperkingengebiedactiviteit met betrekking tot een waterstaatswerk, beperkingengebiedactiviteit met betrekking tot een installatie, niet zijnde een mijnbouwinstallatie, in een waterstaatswerk, lozingsactiviteit op een oppervlaktewaterlichaam of een zuiveringtechnisch werk, stortingsactiviteit op zee, wateronttrekkingsactiviteit of, voor zover het gaat om een waterschapsverordening, elke andere activiteit waarover die verordening regels bevat.
waterbank	een boekhouding waarin de hoeveelheid gedempt en gegraven oppervlaktewater en de compensatie voor de toename van het versneld afvoeren van hemelwater vanaf nieuw verhard oppervlak wordt bijgehouden, met het doel om te zorgen dat de compensatie wordt bijgehouden en op termijn wordt uitgevoerd.
waterbeheer	het geheel van onderzoekingen, plannen, technische werken en bestuurlijke maatregelen, dat dient om te komen tot een zo doelmatig mogelijk integraal beheer van het aanwezige grond- en oppervlaktewater.
waterbeheerplan	het beleidskader van het waterschap waarin voor zes jaar staat hoe het waterschap zorgt voor een duurzaam, schoon en veilig watersysteem.
waterbeheerprogramma	een document waarin het waterschap beschrijft wat de de ambities en inzet zijn voor schoon en gezond water, duurzaamheid en een waterveilig en klimaatbestendig gebied, en hoe het daar samen met anderen aan wil werken.
waterbergend vermogen	de capaciteit om water op te vangen.
waterberging	het tijdelijk of langdurig bergen van (regen)wateroverschotten uit de omgeving.
waterbezwaar	de totaal onttrokken of te onttrekken hoeveelheid (grond)water.
waterbezwaarlijkheid	de mate waarin er een kans is op nadelige effecten voor het aquatisch milieu.
waterdiepte	de verticale afstand tussen het schouwpeil en de ingreepmaat.
watergang	een langgerekte verlaging in het terrein van natuurlijke of kunstmatige oorsprong die permanent of periodiek stromend water bevat.
watergebiedsplan	een gebied waarin het waterschap voor een periode van tien jaar de beheerplannen voor grond- en oppervlaktewater vastlegt en waarbij het rekening houdt met boeren, natuur en bebouwing.
waterkerend vermogen	het vermogen om een bepaalde waterdruk als gevolg van hoogwater te weerstaan.
waterkerende constructie	een constructie die tot doel heeft om water te keren.
waterkering	een kunstmatige hoogte, natuurlijke hoogte of gedeelte daarvan, of hoge gronden met ondersteunende kunstwerken, die een waterkerende of mede een waterkerende functie hebben.
waterkwaliteit	alles dat te maken heeft met de (fysisch-chemische en ecologische) kwaliteit van het water.
waterkwantiteit	alles dat te maken heeft met de hoeveelheid water en de waterpeilen.
waterlijn	de snijlijn van het watervlak ter hoogte van het peil met de aangrenzende gronden.
wateropgave	de verplichting van waterbeheerder om zijn watersysteem op orde te hebben.
wateropgave wateroverlast	de maatregelen die nodig zijn om het watersysteem op orde te brengen voor wateroverlast, dat wil zeggen overlast als gevolg van hevige neerslag en/of onvoldoende ontwatering.
wateroverlast	de verzamelterm voor schade, ongemak en ontreddering door hoge waterstanden ten gevolge van overvloedige neerslag en/of onvoldoende ontwatering.
waterpraatkaart	een door het waterschap vastgestelde kaart die aangeeft waar vanuit water en klimaat kansen en beperkingen liggen.
waterschapsomslag	de belasting die het waterschap oplegt aan eigenaren van een gebouw of perceel grond.
waterschapsverordening	Waterschapsverordening Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden.
waterspiegel	het grensvlak tussen water en lucht.
waterstaatswerk	een oppervlaktewaterlichaam, bergingsgebied, waterkering of ondersteunend kunstwerk.
waterstaatswerkzone	de zone die de gehele waterkering beslaat, inclusief de binnen- en buitendijkse zones die van belang zijn om de waterkerende functie van de waterkering te waarborgen.
watersysteem	het samenhangend geheel van een of meer oppervlaktewaterlichamen en grondwaterlichamen, met bijbehorende bergingsgebieden, waterkeringen en ondersteunende kunstwerken.
watersysteemheffing	een waterschapsbelasting die inwoners betalen.
watertekort	de situatie waarin er niet genoeg water aanwezig is om (gebruiks)functies optimaal te bedienen, zoals beregeningswater voor landbouw.
watertoets	een procesinstrument dat door het waterschap wordt gebruikt om ervoor te zorgen dat andere overheden en instanties voldoende rekening houden met water. De Watertoets is van toepassing op alle plannen van deze partijen die gevolgen (kunnen) hebben voor het watersysteem.
watervergunning	een vergunning als bedoeld in de Waterwet.
watervoerend pakket	een geologische formatie waarbinnen de relatief (ten opzichte van de omgeving) hoge doorlatendheid aanzienlijk transport van grondwater mogelijk maakt.
waterwetvergunning	een vergunning nodig als iemand bepaalde in, op, boven, over of onder een oppervlaktewaterlichaam of waterkering activiteiten wil ondernemen, of grondwater wil onttrekken of water wil infiltreren.
waterzuiveringsheffing	een waterschapsbelasting die inwoners betalen voor de reiniging van afvalwater.
wegbeheerder	het bestuursorgaan dat verantwoordelijk is voor het onderhoud van de weg gelegen langs een waterstaatswerk.
wegzijging	de neerwaartse stroming van (grond-)water door een slecht doorlatende laag.
wegzijging	de neerwaartse stroming van (grond-)water door een slecht doorlatende laag.
werken	alle door menselijk toedoen ontstane of gemaakte constructies of inrichtingen, inclusief bouwwerken, en restanten daarvan.
windsingel	een aanplanting van bomen of hagen, gebruikt als windscherm of emissiescherm.
winterpeil	een vast peil dat in de winterperiode wordt gehanteerd. De periode wordt in het peilbesluit vastgelegd en mag ook afhangen van de weersgesteldheid.
zandwinput	een put die is ontstaan bij het winnen van zand en gevuld is met water.
zomer- en winterpeil	een vast hoog zomerpeil en laag winterpeil.
zomerkade	de waterkering langs een rivier die bij lage afvoeren de rivier in het stroomprofiel houdt.
zomerpeil	een vast peil dat in de zomerperiode wordt gehanteerd. De periode wordt in het peilbesluit vastgelegd en mag ook afhangen van de weersgesteldheid.
zone waterstaatswerk	deel van de waterkering dat als zodanig in de legger is aangegeven. In de zone waterstaatwerk gelden beperkingen ten aanzien van het gebruik.
zwelklei	een bodemsoort/klei met het vermogen om relatief veel water op te nemen.
zwemwater	de locaties in oppervlaktewater die door de provincie als zwemwater zijn aangewezen.